سیستم مدیریت پورتال پایگاه خبری نشاط شهر

محمد صفایی در گفت‌وگویی عمیق درباره خیام، شاعر و فیلسوف ایرانی، به بررسی جایگاه او در ادبیات و علم پرداخت. او با تأکید بر اهمیت حیرت خیام در برابر هستی و مرگ، به روش‌های آشنایی نسل جوان با آثار او و تأثیر بزرگداشت خیام بر فرهنگ ایرانی و جهانی اشاره کرد. صفایی همچنین به جنبه‌های علمی و فلسفی خیام پرداخته و ضرورت نمایاندن این ابعاد در معرفی او را مورد تأکید قرار داد.

به گزارش نشاط شهر، محمد صفایی دارای دکترای ادبیات و پژوهشگر ادبی، مدرس دانشگاه و بازنشسته آموزش و پرورش است. وی مقاله و پژوهش‌هایی در خصوص ادبیات نگاشته است.

او بیش از دوازده سال است که در محفل ادبی سیمرغ متون کلاسیک اعم از شاهنامه و تاریخ بیهقی وغیره را به صورت کاملا رایگان برای عموم تدریس می‌کند.

در ادامه به مناسبت روز بزرگداشت حکیم عمر خیام، با این فرهیخته گرامی به گفتگو نشستیم:

خیام را چگونه توصیف می‌کنید و چه ویژگی‌هایی او را از دیگر شاعران متمایز می‌کند؟

محمدصفایی گفت: خیام، پیش از آن و بیش از اینکه، شاعر باشد ، فیلسوف است. در کارش مصر و مطمئن است و اصل فلسفی ایشان ، ( حیرت ) است. حیرت او در برابر هستی ، در برابر آفرینش  و در برابر مرگ. مرگ را نمی فهمد ، نه از آن روی که از آن می ترسد ، بلکه ، مرگ ، تنها چیزی است که قابل جبران نیست. او  می گوید : ( فرصت سبز حیات ) را دریابید.

شما چگونه به اشعار خیام و فلسفه او نزدیک شدید؟

صفایی در پاسخ به این سوال چنین گفت :هیچ دانشجو و علاقمند به شعر و فلسفه ، اصولا نمی تواند از کشش بسیار محکم رباعیات خیام ، خود را کنار بکشد.
هر آدمی ، در برهه ای از زیست مادی و روحانی و معنوی خویش ، دچار حیرت و واماندگی می شود ، در این موقع است که با خواندن رباعیات خیام ، وجوه مشترک بسیاری بین خود و اشعار خیام مشاهده می کند.
گیرایی ، معانی بلند ، اندیشه های مغانه ، هر کسی رو مجذوب اشعار خیام می کند.

به نظر شما، بزرگداشت خیام چه اهمیتی در فرهنگ ایرانی دارد؟

وی افزود: نکوداشت و بزرگ داشت هر شاعر و اندیشمند و استاد و ...، به نوعی معرفی اهمیت و اعتنای دانش و خرد است .
نقشه ی راه است که به آیندگان ، راه و مسیر درست رو نشان می دهد.

 آیا می‌توانید به یکی از اشعار خیام اشاره کنید که تأثیر خاصی بر شما گذاشته باشد؟

او گفت: این رباعی را هر کس بشنود ، عاشق خیام میشود، منم وقتی شنیدم ، سراپا مجذوبش شدم:

گر می نخوری ، طعنه مزن مستان را
بنیاد مکن تو حیله و دستان را

تو غره بدان مشو که می ، می نخوری
صد لقمه خوری ، که می غلام است آن را

 چگونه می‌توانیم نسل جوان را با آثار خیام آشنا کنیم؟

صفاییگفت :با تشکیل کارگاه های شعر خوانی، همچنانکه در بهار شاهنامه خوانی و خوانش متون ادب فارسی رو از سال ۹۲ داریم ، این کلاس ها کمک می کنند تا نسل جوان با مشاهیر علم و ادب خویش آشنا شوند.
نیز می توان داستان ها و مفاد اشعار این بزرگان رو به زبان ساده و داستانی درآورد و چاپ کرد.
بر پا کردن نمایش و نمایش نامه خوانی هم در همین راستا ، مفید خواهد بود.

 به نظر شما، چه جنبه‌هایی از زندگی خیام باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد؟

وی افزود: باید جنبه های واقعی از زندگی بزرگان رو به نسل امروز شناساند.
باید غبار گمنامی و بی توجهی رو از چهره ی بزرگان ادبی و علمی ، پاک کرد.
می شود به صورت هفته ای و دوره ای ، در روزنامه ها ، هفته و ماه نامه ها ، این اشخاص رو و اشعارشون رو نشان داد،
می توان در برنامه های فرهنگی ، شعراین ها رو خوند.
می شود با ایجاد  مسابقات فرهنگی ، این بزرگان رو به خانه خا و گفتگوهای خانوادگی کشوند.

آیا خیام فقط یک شاعر است یا جنبه‌های دیگری از شخصیت او نیز مهم هستند؟

صفایی خاطر نشان کرد: جالب است بدانیم که خیام تا ۱۷۰ ( صد و هفتاد ) سال بعد ار وفاتشان ، به شاعری شهره نبودند.
پس از نزدیک به دو قرن ، بعد از وفات ایشان ، نامشان به عنوان شاعر هم ، بر سر زبان ها می افتد.
ایشان پیش و بیش از آنکه شاعر باشند ، فیلسوف و اندیشمند هستند.
منتها  ، اغلب بزرگان علمی و دینی سرزمین عزیزمان ایران ، دستی بر آتش شعر نیز داشته و دارند.
خیام نیز هر گاه  ، نغمه ای ، سرودی ، حس و حال و  شور و شعف و هیجانی در رگ و قلب خویش ، می دیده ، آن را به کمند شعر ، جاودانه می‌کرده است.

 بزرگداشت خیام چه تأثیری بر شناساندن فرهنگ و ادب فارسی در سطح جهانی دارد؟

صفایی گفت:در روزگاری در سطح بین المللی ، زیست می کنیم که ، با اندکی تعلل ، بزرگان پارسی رو دارند مصادره می کنند.

اردوغان مولانا رو ترک قلمداد کرده و خواهان ثبت نوروز به نام ترکیه است.
مادی و معنوی از برکت وجود این بزرگان ایرانی ، سودها انباشته اند و چشم های جهانیان رو به حیرت بزرگان نداشته شان ، متحیر نموده اند. در حالی که اینان ثمره ی درخت پهناور ایران زمین اند و از آبشخور قرن های تاریخی ایرا ، سر بر آورده اند.
بزرگداشت هر کدام از این عزیزان ، باعث سربلندی جامعه ی ایرانی و یادآور مجد و شکوه دورا های ایران و ایرانی است.

 نقش خیام در فلسفه و علم چگونه است و آیا این جنبه‌ها در بزرگداشت او باید مورد توجه قرار گیرند؟

او گفت: نقش خیام در علم و فلسفه ی ایرانی و جهانی ، غیر قابل کتمان است.
خیام در ستاره شناسی ، بسیار سر شناس است.
گویا به پاس خدمات ایشان در ستاره شناسی ، نام یک چاله در کره ی ماه به نام ایشان ، به ثبت رسیده است.
ما فقط خیام رو در وجه شاعری می شناسیم ، در حالی که جنبه ی علمی ایشان بسیار متعالی تر از جنبه ی شاعری است.
مسلما. ایشان در علوم گوناگون ، نظیر فلسفه ، منطق ،  ستاره شناسی ، جبر ، حساب ، هندسه ، آنالیز ، شعر و موسیقی و.. جمیع الاطراف اند  و این موارد باید در شناساندن ایشان ، لحاظ شود ، تا چهره ی راستین ایشان  کما هم حقه ، ادا شود

به نظر شما، چه رویدادهایی را می‌توان در بزرگداشت خیام برگزار کرد تا جذابیت بیشتری داشته باشد؟

وی افزود: به نظر من ، بهره گیری از جنبه های بصری ، ایجاد نمایشگاه های گوناگون، (دائمی و فصلی)، ایجاد ورک شاپ های مختلف، برپایی مراسم هنری ، علمی ، دینی و ...ساخت کارتون ، انیمیشن ، فیلم کوتاه ، نمایش ، فیلم های سینمایی ، سریال ها و ...می توانند قسمتی از عظمت این شخصیت ها رو نشان دهند.

آرزو میرزایی

انتهای پیام/ص